ผุสฺสา เจว สุทตฺตา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

โพธิ ตสฺส ภควโต, อสโนติ ปวุจฺจติฯ

[23]

สมฺพโล จ สิริมา เจว, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;

กิสาโคตมี อุปเสนา, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกาฯ

[24]

โส พุทฺโธ สฏฺฐิรตโน, อหุ อุจฺจตฺตเน ชิโน;

อนูปโม อสทิโส, หิมวา วิย ทิสฺสติฯ

[25]

ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส, อายุ อาสิ อนุตฺตโร;

วสฺสสตสหสฺสานิ, โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมาฯ

[26]

อุตฺตมํ ปวรํ เสฏฺฐํ, อนุโภตฺวา มหายสํ;

ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ

[27]

วลาหโกว อนิเลน, สูริเยน วิย อุสฺสโว;

อนฺธกาโรว ปทีเปน, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ

[28]

ติสฺโส ชินวโร พุทฺโธ, นนฺทารามมฺหิ นิพฺพุโต;

ตตฺเถวสฺส ชินถูโป, ตีณิโยชนมุคฺคโตติฯ

ติสฺสสฺส ภควโต วํโส สตฺตรสโมฯ

20. ผุสฺสพุทฺธวํโส

[1]

ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, อหุ สตฺถา อนุตฺตโร;

อนุปโม อสมสโม, ผุสฺโส โลกคฺคนายโกฯ

[2]

โสปิ สพฺพํ ตมํ หนฺตฺวา, วิชเฏตฺวา มหาชฏํ;

สเทวกํ ตปฺปยนฺโต, อภิวสฺสิ อมตมฺพุนาฯ

[3]

ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต, ผุสฺเส นกฺขตฺตมงฺคเล;

โกฏิสตสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ

[4]

นวุติสตสหสฺสานํ , ทุติยาภิสมโย อหุ;

อสีติสตสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุฯ

[5]

สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโน;

ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

[6]

สฏฺฐิสตสหสฺสานํ , ปฐโม อาสิ สมาคโม;

ปญฺญาสสตสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ

[7]

จตฺตารีสสตสหสฺสานํ, ตติโย อาสิ สมาคโม;

อนุปาทา วิมุตฺตานํ, โวจฺฉินฺนปฏิสนฺธินํฯ

[8]

อหํ เตน สมเยน, วิชิตาวี นาม ขตฺติโย;

ฉฑฺฑยิตฺวา มหารชฺชํ, ปพฺพชิํ ตสฺส สนฺติเกฯ

[9]

โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ, ผุสฺโส โลกคฺคนายโก;

‘‘ทฺเวนวุเต อิโต กปฺเป, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติฯ

[10]

‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ

[11]

ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยิํ;

อุตฺตริํ วตมธิฏฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ

[12]

สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ, นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ;

สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวา, โสภยิํ ชินสาสนํฯ

[13]

ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรนฺโต, พฺรหฺมํ ภาเวตฺว ภาวนํ;

อภิญฺญาสุ ปารมิํ คนฺตฺวา, พฺรหฺมโลกมคญฺฉหํฯ

[14]

กาสิกํ นาม นครํ, ชยเสโน นาม ขตฺติโย;

สิริมา นาม ชนิกา, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโนฯ

[15]

นววสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;

ครุฬปกฺข หํส สุวณฺณภารา, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ

[16]

ติํสอิตฺถิสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;

กิสาโคตมี นาม นารี, อนูปโม นาม อตฺรโชฯ

[17]

นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา, หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ;

ฉมาสํ ปธานจารํ, อจรี ปุริสุตฺตโมฯ

[18]

พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, ผุสฺโส โลกคฺคนายโก;

วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, มิคทาเย นรุตฺตโมฯ

[19]

สุรกฺขิโต ธมฺมเสโน, อเหสุํ อคฺคสาวกา;

สภิโย นามุปฏฺฐาโก, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโนฯ

[20]

จาลา จ อุปจาลา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

โพธิ ตสฺส ภควโต, อามณฺโฑติ ปวุจฺจติฯ

[21]

ธนญฺจโย วิสาโข จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;

ปทุมา เจว นาคา จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกาฯ

[22]

อฏฺฐปณฺณาสรตนํ , โสปิ อจฺจุคฺคโต มุนิ;

โสภเต สตรํสีว, อุฬุราชาว ปูริโตฯ

[23]

นวุติวสฺสสหสฺสานิ, อายุ วิชฺชติ ตาวเท;

ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ

[24]

โอวทิตฺวา พหู สตฺเต, สนฺตาเรตฺวา พหู ชเน;

โสปิ สตฺถา อตุลยโส, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ

[25]

ผุสฺโส ชินวโร สตฺถา, เสนารามมฺหิ นิพฺพุโต;

ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ, เตสุ เตสุ ปเทสโตติฯ

ผุสฺสสฺส ภควโต วํโส อฏฺฐารสโมฯ

21. วิปสฺสีพุทฺธวํโส

[1]

ผุสฺสสฺส จ อปเรน, สมฺพุทฺโธ ทฺวิปทุตฺตโม;

วิปสฺสี นาม นาเมน, โลเก อุปฺปชฺชิ จกฺขุมาฯ

[2]

อวิชฺชํ สพฺพํ ปทาเลตฺวา, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ;

ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตตุํ, ปกฺกามิ พนฺธุมตีปุรํฯ

[3]

ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตตฺวา, อุโภ โพเธสิ นายโก;

คณนาย น วตฺตพฺโพ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ

[4]

ปุนาปรํ อมิตยโส, ตตฺถ สจฺจํ ปกาสยิ;

จตุราสีติสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุฯ

[5]

จตุราสีติสหสฺสานิ , สมฺพุทฺธํ อนุปพฺพชุํ;

เตสมารามปตฺตานํ, ธมฺมํ เทเสสิ จกฺขุมาฯ

[6]